Γεώργιος ΠαπαδόπουλοςΔιαπιστευμένος Διαμεσολαβητής Υ.Δ.Δ.Α.Δ.Συντονιστής Επανορθωτικών ΚύκλωνΔικηγόρος”
Τι είναι η διαμεσολάβηση;
Είναι ένας νέος τρόπος επίλυσης διαφορών που καθιερώθηκε για πρώτη φορά με νόμο το 2010. Τώρα, έπειτα από ουσιώδεις αλλαγές έχει εφαρμογή ο Ν.4640/2019. Ουσιαστικά, είναι μια ευκαιρία για εποικοδομητική συζήτηση και διάλογο ανάμεσα σε δύο ή περισσότερα μέρη για μια διαφορά που τυχόν έχουν. Σε πρακτικό επίπεδο, γίνεται με τη βοήθεια ενός αμερόληπτου, ειδικά εκπαιδευμένου τρίτου προσώπου, του διαμεσολαβητή, ο οποίος είναι ουδέτερος και βοηθά τα μέρη να καταλήξουν σε μια λύση αποδεκτή και απ’τους δύο.
Πότε και πού διεξάγεται;
Ο τόπος, η ημερομηνία και η ώρα είναι κάτι που συμφωνείται ελεύθερα από τα μέρη. Ο διαμεσολαβητής βοηθά τα μέρη προτείνοντας κι αυτός πιθανές επιλογές τοποθεσίας που να πληρούν τις προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος. Το πότε θα πραγματοποιηθεί μια διαμεσολάβηση είναι αποτέλεσμα συνεννόησης. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η ευελιξία (ακόμα και στο θέμα της ημερομηνίας πραγματοποίησης της διαδικασίας) την καθιστά πραγματικά πολύ χρήσιμη για όσους έχουν πολλές ασχολίες, υποχρεώσεις ή ταξιδεύουν συχνά.
Ποια είναι τα στάδια της διαμεσολάβησης;
Η διαμεσολάβηση είναι μία διαρθρωμένη διαδικασία με συγκεκριμένα στάδια τα οποία αντανακλούν και την υπόθεση ως προς την πορεία επίλυσής της. Την ημέρα που θα οριστεί ως ημέρα διαμεσολάβησης (άρα υπάρχει και ένα βασικό-εισαγωγικό στάδιο προετοιμασίας), η διαδικασία εξελίσσεται ως εξής: Στάδιο 1: Έναρξη. Ο διαμεσολαβητής προετοιμάζει τη διαδικασία. Εξηγεί το σκοπό του θεσμού, το ρόλο το δικό του. Καθορίζει τους κανόνες ομαλής διεξαγωγής της διαδικασίας και ζητεί τη συμφωνία των μερών. Τα μέρη (οι εντολείς και οι δικηγόροι-νομικοί παραστάτες τους) κάνουν εισαγωγικές δηλώσεις. Στάδιο 2: Διερεύνηση. Τα μέρη, σε κατ’ιδίαν συναντήσεις, ενημερώνουν τον διαμεσολαβητή εκφράζοντας τις απόψεις τους: την δική τους εκδοχή της ιστορίας και των προβλημάτων. Συνοψίζονται τα κοινά σημεία (σημεία σύγκλισης) και τα σημεία διαφωνίας (σημεία απόκλισης). Στάδιο 3: Διαπραγμάτευση. Ο διαμεσολαβητής μεταφέρει τις προτάσεις-αντιπροτάσεις των μερών βοηθώντας τα παράλληλα να αντιληφθούν τα κοινά σημεία, να εξετάσουν εναλλακτικές επιλογές-λύσεις. Στάδιο 4: Επίτευξη (ή μη) συμφωνίας. Τα μέρη, με τη συνδρομή των δικηγόρων τους αποτυπώνουν στο έγγραφο συμφωνίας τα σημεία στα οποία συμφώνησαν και έγιναν απολύτως αποδεκτά από κάθε πλευρά. Ο διαμεσολαβητής σιγουρεύει ότι τα μέρη κατανόησαν πλήρως τις εναλλακτικές/λύσεις/προτάσεις στις οποίες συμφώνησαν. Αν δεν επιτευχθεί συμφωνία, ο διαμεσολαβητής συντάσσει και υπογράφει πρακτικό αποτυχίας. Πριν από αυτό όμως, συνοψίζει στους παρευρισκόμενους τα ζητήματα που ήρθαν στην επιφάνεια κατά τη διάρκεια της διαδικασίας καθώς και την πρόοδο που σημειώθηκε. Ευχαριστεί τα μέρη για την παρουσία και την προσπάθειά τους. Η διαδικασία συνεχίζεται πλέον δια της δικαστικής οδού.
Ο διαμεσολαβητής που επέλεξα για τη διαφορά μου μπορεί να μου δώσει νομικές συμβουλές;
Όχι. Ο διαμεσολαβητής διευκολύνει τα μέρη να αντιληφθούν την ουσία της διαφοράς τους, εγγυάται την ομαλή διεξαγωγή της διαδικασίας και διευκολύνει τις διαπραγματεύσεις ώστε τα μέρη να καταλήξουν σε συμφωνία. Για νομικές συμβουλές, τα μέρη μπορούν να προσφεύγουν στους δικηγόρους τους.
Πώς (θα είμαι σίγουρος ότι) διασφαλίζονται τα συμφέροντα μου;
Η διαδικασία της διαμεσολάβησης είναι πολύ δυναμική. Ο διαμεσολαβητής όμως δεν μπορεί να επιβάλλει λύσεις ή συμφωνίες. Την προάσπιση των συμφερόντων των μερών επωμίζονται οι δικηγόροι των μερών (οι νομικοί τους παραστάτες). Τα μέρη υποχρεώνονται να παραστούν στη διαδικασία με τους δικηγόρους τους και οι τελευταίοι φροντίζουν για τα συμφέροντα των πελατών τους. Εξαίρεση εισάγει ο Νόμος για τις καταναλωτικές διαφορές και τις μικροδιαφορές όπου τα μέρη δύνανται να προσέλθουν και μόνα τους.
Τι υποθέσεις μπορώ να φέρω στη διαμεσολάβηση;
Η διαμεσολάβηση, σύμφωνα με τον ελληνικό νόμο, επιλύει κατά κύριο λόγο αστικές και εμπορικές υποθέσεις, άμεσα, οικονομικά και ταχύτερα απ’τη δικαστική οδό. Ενδεικτικά επιλύονται με διαμεσολάβηση διαφορές μισθωτικές, αποζημιώσεων, γειτονικού δικαίου, κατασκευαστικών έργων, πνευματικής ιδιοκτησίας, τραπεζικές (όχι υπερχρεωμένα), εμπορικές και οικογενειακού δικαίου (όχι διαζύγιο -κηρύσσεται με δικαστική απόφαση).
Πρακτικά, ποια είναι τα πλεονεκτήματα μιας διαμεσολάβησης;
Το χαμηλό κόστος της διαδικασίας, η ταχύτητα στην επίλυση του ζητήματος καθώς επίσης και η αποφυγή της αβεβαιότητας και της ψυχικής φθοράς είναι τα πιο βασικά της πλεονεκτήματα. Πρόκειται για μια σύντομη διαδικασία που πραγματοποιείται μέσα σε κλίμα ασφάλειας, εχεμύθειας κι εμπιστευτικότητας (όσα ακουστούν κατά τη διαδικασία καλύπτονται από το απόρρητο) και που μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στην επίτευξη μιας πολυετούς συνεργασίας, καρποφόρας και για τα δύο μέρη. Για συγκριτική θεώρηση της δικαστικής διαδικασίας & της διαδικασίας της διαμεσολάβησης πατήστε εδώ”
Πόσο διαρκεί μια διαμεσολάβηση; Πόσο κοστίζει;
Μια διαμεσολάβηση διαρκεί το πολύ 24 ώρες εκτός αν τα μέρη να συμφωνήσουν διαφορετικά. Το κόστος συμφωνείται ελεύθερα απ’τον διαμεσολαβητή και τα μέρη (που το μοιράζονται συνήθως ισομερώς), ανάλογα με τη φύση της υπόθεσης, το χρόνο προετοιμασίας και τη διάρκεια της διαδικασίας. Αν δεν υπάρχει συμφωνία των μερών, τότε ισχύουν τα αναφερόμενα στο άρθρο 18 του Ν.4640/2019 για την αμοιβή του διαμεσολαβητή. Τα μέρη οφείλουν να συνυπολογίσουν και την αμοιβή του δικηγόρου τους που θα παρασταθεί στη διαδικασία (εκτός αν πρόκειται για μικροδιαφορά ή καταναλωτική διαφορά όπου τα μέρη δύνανται να προσέλθουν στη διαδικασία δίχως δικηγόρο). Σε κάθε περίπτωση, το κόστος μια διαμεσολάβησης είναι σαφώς μικρότερο από το κόστος ενός δικαστηρίου. Έτσι, τα μέρη αποφεύγουν τη μακροχρόνια, ψυχοφθόρα και δαπανηρή διαδικασία των δικαστηρίων.
Κι αν αποτύχει η διαμεσολάβηση;
Ας υποτεθεί πως τα μέρη καταλήγουν σε συμφωνία. Πώς εξασφαλίζεται ότι αυτή θα τηρηθεί;
Η συμφωνία των μερών ονομάζεται πρακτικό διαμεσολάβησης το οποίο μπορεί να κατατεθεί στο δικαστήριο και να αποκτήσει ισχύ δικαστικής απόφασης, αν το επιθυμεί κάποιο απ’τα μέρη.
